W sytuacji gdy przewoźnik nie zgadza się z ustaleniami kontrolujących dotyczącymi stwierdzonych naruszeń SENT, kierowca powinien odmówić przyjęcia mandatu.
Rodzaje kar w ustawie SENT.
Ustawa z dnia 9 marca 2017 r. o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów przewiduje dwa rodzaje kar:
- administracyjne kary pieniężne nakładane na firmy,
- grzywny nakładane na kierowców.
Administracyjne kary pieniężne.
Za naruszenia wskazane w ustawie, karę pieniężną nakładane są na podmiot odbierający, wysyłający lub przewoźnika w tzw. trybie administracyjnym. Postępowanie dotyczące nałożenia kary toczy się w oparciu o przepisy ordynacji podatkowej (jest to tzw. tryb administracyjny)
Grzywny na kierowców.
Kierowca zostanie ukarany grzywną w następujących przypadkach:
- rozpoczęcia przewozu towaru przez kierującego bez numeru referencyjnego, bez dokumentu zastępującego zgłoszenie i potwierdzenia przyjęcia dokumentu zastępującego zgłoszenie albo dokumentu potwierdzającego przesunięcie międzymagazynowe;
- nie włączenia lokalizatora przed rozpoczęciem przewozu towaru lub z chwilą rozpoczęcia przewozu towaru na terytorium kraju;
- niezatrzymania pojazdu w przypadku stwierdzenia trwającej dłużej niż godzinę niesprawności lokalizatora albo zewnętrznego systemu lokalizacji.
Kierowca może zostać ukarany grzywną w wysokości od 5000 do 7500 zł. Następuje to w trybie określonym w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia. Prawo ich nakładania i pobierania w drodze mandatu karnego mają funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej, Policji, Straży Granicznej, inspektorzy Inspekcji Transportu Drogowego.
Kary pieniężne i grzywny mogą być nakładane jednocześnie.
Za jedno naruszenie może być nałożona zarówno kara pieniężna na przewoźnika, jak i mandat na kierującego pojazdem.
Na przykład. za nie włączenia lokalizatora przed rozpoczęciem przewozu ukarany karą pieniężną w wysokości 10.000,00 zł zostanie przewoźnik. Natomiast na kierowcę zostanie nałożona grzywna w wysokości od 5 do 7,5 tys. zł. Zatem łączna suma nałożonych kar może wynieść od 15 do 17,5 tys. zł.
Gdy przewoźnik nie zgadza się z ustaleniami kontrolujących.
Protokół z kontroli.
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości sporządza się protokół według wzoru określonego w rozporządzeniu (art 13 ust. 7 ustawy).
Protokół powinien zawierać m. in. ustalenia kontrolujących (pkt 8 protokołu). W protokole znajduje się również miejsce na uwagi (pkt 10 protokołu). Zatem jeżeli kontrolowany ma uwagi co do stwierdzonych naruszeń lub przebiegu kontroli to powinny zostać one wpisane w tym miejscu (pkt 10 protokołu).
Protokół powinien zostać podpisany przez kontrolujących oraz kierującego pojazdem. Podpisanie protokołu przez kierującego nie oznacza, że zgadza się on ze stwierdzonymi w nim naruszeniami. Klikając w link można zapoznać się z wzorem protokołu.
Protokół z kontroli sporządza się w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden doręczany jest kierującemu pojazdem. Po podpisaniu protokołu i jego doręczeniu nie składa się do niego zastrzeżeń, jak ma to miejsce w przypadku np. kontroli podatkowej.
Stwierdzone w protokole naruszenia stanowią podstawę do ewentualnego wszczęcia postępowania w przedmiocie nałożenia kary.
Mandat dla kierującego.
Procedura w przedmiocie nałożenia administracyjnej kary pieniężnej na przewoźnika zasadniczo różni się od postępowania dotyczącego nałożenia grzywny na kierowcę. O ile w przypadku przewoźnika protokół stanowi dopiero podstawę wszczęcia postępowania o nałożenie kary. O tyle przyjęcie mandatu definitywnie zamyka sprawę. Zatem jeżeli kierujący nie zgadza się ze stwierdzonym naruszeniem, nie powinien go przyjmować. Od przyjętego mandatu nie można się odwołać. Zgodnie z art 98 § 3 kpw (kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia) mandat staje się prawomocny z chwilą pokwitowania jego odbioru przez ukaranego.
Uchylenie prawomocnego mandatu.
Przepisy nie przewidują możliwości odwołania się od mandatu, bowiem jest on prawomocny z chwilą jego przyjęcia. Przewidziano natomiast możliwość wystąpienia do Sądu o uchylenie prawomocnego mandatu. Stanowi o tym art 101 k.p.w. Wniosek taki można złożyć jedynie w terminie 7 dni od dnia przyjęcia mandatu. Termin na złożenie wniosku jest nieograniczony jedynie w przypadku gdy jego podstawę stanowiłaby niezgodność przepisów o której orzekł TK lub właściwy organ międzynarodowy.
Czy sprawa zostanie skierowana do Sądu?
Jeżeli kierowca nie przyjmie mandatu, sprawa może zostać skierowana do sądu z wnioskiem o ukarani. Należy jednak zwrócić uwagę, że kara orzeczona przez sąd nie może być surowsza od tej jaka zostałaby nałożona w drodze mandatu. Zatem jej maksymalna wysokość może wynieść 7,5 tys. zł. Dodatkowo mogą dojść koszty sądowe w wysokości od 50 do 150 zł. Sąd ma jednak możliwość odstąpienia od nałożenia kary, w tym również w sytuacji gdy stwierdzi, ze naruszenie miało miejsce, ale np. ukaranie byłoby niecelowe. Sąd natomiast nigdy nie ukarze kierowcy jeżeli stwierdzi, że jego zachowanie było niezawinione. Odpowiedzialność kierowcy w przeciwieństwie do odpowiedzialności przewoźnik opiera się na zasadzie winy. Tzn. ważne jest to, czy naruszenie było zawinione.
Niedogodnością jednak w przypadku odmowy przyjęcia mandatu może być konieczność stawiennictwa w sądzie. Należy pamiętać jednak, że stawiennictwo takie będzie obowiązkowe tylko w przypadku gdy Sąd do tego zobowiąże. W innym przypadku można zawnioskować o złożenie wyjaśnień na piśmie (art 40 i art 67 § 3 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia) i je przesłać do sądu. W przypadku gdy sąd będzie jednak chciał przesłuchać kierowcę może on zawnioskować o dokonanie tego w sądzie najbliższym dla jego miejsca zamieszkania.
Podsumowanie.
Jak wynika z powyższego odmowa przyjęcia mandatu może wiązać się dla kierowcy i przewoźnika z pewnymi niedogodnościami. Jednak jego przyjęcie pozbawia możliwości uniknięcia zapłaty grzywny, nawet wówczas gdyby okazało się, że stwierdzone w protokole kontroli naruszenie nie miało miejsca. Zatem w przypadku gdy przewoźnik nie zgadza się z ustaleniami kontrolujących dotyczącymi stwierdzonych naruszeń SENT, kierowca powinien odmówić przyjęcia mandatu.
Masz pytania?
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani dalszym wyjaśnieniem przedstawionych problemów lub pomocą prawną zapraszamy do kontaktu z Kancelarią sekretariat@prawnicytransportu.pl lub telefonicznie 691 839 919.
Podobał Ci się ten artykuł?
Jeśli tak, to zapisz się na subskrypcję. Powiadomię Cię o nowych artykułach.
