SENT: 6 miesięcy na wszczęcie postępowania

Po kontroli drogowej dotyczącej SENT, UCS ma 6 miesięcy na wszczęcie postępowania dotyczącego nałożenia kary pieniężnej. To sedno wyroków Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 17.12.2020 r., VI SA/WA 915/20 – VI SA/WA 921/20.

Dwie linie orzecznicze

Należy jednak wskazać, że po tym orzeczeniu ukształtowały się dwie linie orzecznicze. Jedne Sądy przyjmowały, że Organy mają 6 miesięcy na wszczęcie postępowania i jeżeli w tym terminie postępowania nie zostanie wszczęte, to później wszczęte należy umorzyć. Według drugiej linii orzeczniczej, Organy nie są ograniczone sześciomiesięcznym terminem na wszczęcie postępowania.

Rozstrzygające postanowienie NSA

Kwestia terminu na wszczęcie postępowania w sprawie nałożenia kary z SENT została definitywnie rozstrzygnięta przez NSA. W związku z rozbieżnościami w orzecznictwie, Rzecznik MŚP zwrócił się do NSA o podjęcie uchwały. Czy w sprawach SENT obowiązuje 6-miesięczny termin na wszczęcie postępowania. NSA nie podjął uchwały, ale wydał postanowienie o odmowie podjęcia uchwały. Wskazał w nim jednak, że z dwóch linii orzeczniczych właściwa jest ta, która przyjmuje, że kontrola SENT nie jest kontrolą celno-skarbową. A zatem nie obowiązuje 6-miesięczny termin wszczęcia postępowania po niej. Co prawda postanowienie nie ma mocy uchwały. Wydaje się jednak, że Sądy administracyjne konsekwentnie będą przyjmowały wyrażony w postanowieniu pogląd o braku zastosowania 6-miesięcznego terminu na wszczęcie postępowania. Postanowienie NSA zostało wydane w dniu 3 lipca 2023 r., II GPS 1/23.

Wprowadzenie terminu do ustawy SENT

Istotną informacją jest ta, że w procedowanym właśnie projekcie zmian w ustawie SENT (sierpień 2023) przewiduje się dodanie przepisu dotyczącego przedawnienia wszczęcia postepowania. Zgodnie z nim, postępowanie w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej nie będzie wszczynane jeżeli upłynęło:

• 6 miesięcy od dnia zakończenia kontroli, w przypadku gdy naruszenie ujawnione zostało podczas kontroli;

• 12 miesięcy od zakończenia roku kalendarzowego, w którym nastąpiło niedopełnienie obowiązku, w przypadku gdy naruszenie ujawnione zostało w wyniku analizy danych w rejestrze.

Przepisy jednak jeszcze nie obowiązują i nie jest pewne kiedy i w jakiej postaci zostaną uchwalone.

Kluczowa jest pewność prawa

Wydaje się, że projektowane zmiany są następstwem wcześniejszej linii orzeczniczej (przyjmującej 6-miesięczny termin). Stanowią one urzeczywistnienie istotnej dla przedsiębiorców kwestii pewności prawa. Zostało to wprost wskazane w uzasadnieniu projektu ustawy dodającej te przepisy. Wskazano w nim, że przepisy te mają na celu „ochronę interesów stron postępowania”.

Należy zwrócić uwagę, że ustawa SENT przewiduje surowe kary. Często nakładane są one wyłącznie za formalne naruszenia, które nie stwarzają żadnego zagrożenia dla wpływów budżetowych. W takiej sytuacji nie jest dobre, by przedsiębiorca przez  długi czas po zakończeniu kontroli, nie wiedział czy może zostać nałożona na niego kara. Czy też wobec milczenia Organu taka kara przestała mu grozić. Więcej na ten temat w Dzienniku Gazeta Prawna. Jednocześnie należy wskazać, że w artykułach na naszej stronach opisujemy przesłanki odstępowania od nakładania kar pieniężnych. Zaprazamy do zapoznania się z naszymi artykułami i w razie potrzeby skorzystanie z usług naszej Kancelarii.