Kara za nacisk na oś a nieznaczne przekroczenie

Do naszej Kancelarii co jakiś czas zgłaszają się przewoźnicy, wobec których wszczęto postępowania dotyczące nałożenia kar za nieznaczne przekroczenie nacisku na oś, często pomimo różnic pomiędzy kolejnymi pomiarami. Za stwierdzone w toku kontroli naruszenia na przewoźników nakładane są kary w wysokości 6.000 zł. Taką praktykę zakwestionował sąd administracyjny w serii orzeczeń w sprawach prowadzonych przez naszą Kancelarię. Kary za nacisk na oś – więcej w artykule poniżej.

Nieznaczne naruszenie stwierdzone w toku kontroli

Stan faktyczny takich spraw często prezentuje się bardzo podobnie. Na przejściach granicznych znajdujących się na wschodniej granicy Polski przeprowadzane są kontrole pojazdów. W ich toku badane są również naciski wywierane przez poszczególne osie. Niekiedy zdarza się, że wyniki ważenia bardzo nieznacznie przekraczają wskazywane przez przepisy wartości normatywne. Jednocześnie mieszczą się one w przyjmowanych granicach błędu pomiarowego. Przykładowo,  w jednej z prowadzonych przez nas spraw stwierdzono, że nacisk osi napędowej został przekroczony zaledwie o 20 kg (0,17 %). Częste są również sytuacje, w których wynik ważenia oscyluje w okolicach 100 kg rzekomego przekroczenia. Zatem również w granicach błędu pomiarowego. Za takie przekroczenia na przewoźników nakładane są kary pieniężne w wysokości 6 000 zł – można się jednak od nich odwołać.

Dwa ważenia i różne wyniki

Co również istotne, w wielu przypadkach, gdy wykonywane są dwa następujące po sobie pomiary – ich wyniki różnią się. Niejednokrotnie różnice wynoszą po kilkadziesiąt kilogramów, a w niektórych przypadkach nawet więcej. Do tego zdarza się, że różnice pomiędzy ważeniami są większe, niż zarzucone przekroczenie wartości normatywnej. Takie różnice pomiarów, z oczywistych względów budzą poważne wątpliwości.

Przykładowo, w jednej z prowadzonych przez nas spraw dwa następujące po sobie ważenia wskazały wyniki różniące się aż o 200 kg. W toku pierwszego pomiaru waga wskazała na przekroczenie wartości normatywnej o 300 kg (2,61 %). A podczas drugiego o 100 kg (0,87 %). Przykład ten najlepiej pokazuje, jak ważne jest wnioskowanie w toku kontroli o przeprowadzenie drugiego pomiaru. Kierowcy mają do tego prawo i należy ich o tym poinstruować. W innym postępowaniu pierwsze ważenie wskazywało 200 kg (1,74 %) przekroczenia wartości normatywnej, a drugie – 140 kg (1,22 %). Co istotne, jako ostateczny wynik kontroli przyjmowany jest ten bardziej korzystny dla przewoźnika. Wobec tego zawsze warto skorzystać z możliwości ponownego zważenia pojazdu, jeśli pierwsze ważenie sugeruje naruszenie prawa.

W innej prowadzonej przez nas sprawie przewoźnikowi zarzucono przekroczenie dopuszczalnego nacisku na oś o 20 kg (0,17 %) – pierwszy pomiar. W trakcie drugiego pomiaru ustalono przekroczenie o 80 kg (0,70 %). Tym samym różnica pomiędzy pierwszym i drugim pomiarem (60 kg) była trzykrotnie większa od stwierdzonego przekroczenia. Taka rozbieżność, przy jednoczesnym nałożeniu kary, musiała wzbudzić wątpliwości nie tylko przewoźnika.

Kara – 6.000 zł

Pomimo istotnych wątpliwości w zakresie prawidłowości wyników dokonanych pomiarów, Organy nakładają na przewoźników kary. Każde, nawet minimalne naruszenie (np. o 0,17 %) prowadzi do wydania decyzji o nałożeniu kary pieniężnej w wysokości 6.000 zł. Kary takie nie tylko są nieproporcjonalne w stosunku do zarzucanego przewoźnikom naruszenia. Co gorsza – nakładane są pomimo braku pewności, że do naruszenia rzeczywiście doszło.

Powyższe wątpliwości, nieuwzględniane przez organy administracji, doprowadziły jednak do uchylenia decyzji o nałożeniu kary przez sąd administracyjny.

Korzystne stanowisko NSA

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego samo stwierdzenie, że wynik ważenia odczytany bezpośrednio z wagi wskazuje na nieznaczne przekroczenie wartości normatywnych nie jest wystarczające dla ukarania przewoźnika. Nałożenie kary pieniężnej wymaga bowiem należytego udowodnienia, że do naruszenia prawa rzeczywiście doszło. Pewności w tym zakresie nie dają natomiast wyniki ważeń tak nieznacznie przekraczające wartości dopuszczalne, mieszcząc się zarazem w granicach błędu pomiarowego.

Powyższe stanowisko NSA, potwierdzone już w kilku orzeczeniach wydanych w prowadzonych przez nas sprawach, jednoznacznie wskazuje na to, że automatyzm w nakładaniu kar pieniężnych przez organy administracji nie jest prawidłowy.

Jeżeli również Państwa spotkała podobna sytuacja, zapraszamy do kontaktu.

Autorzy: adwokat dr Dawid Korczyński, prawnik Kacper Depta | PrawnicyTransportu.pl