11,5 tony na oś napędową i inne zmiany

Od 13 marca 2021 r. obowiązują zmienione przepisy dotyczące dopuszczalnego nacisku na oś napędową. Od czasu ich wejścia, standardem jest nacisk 11,5 tony na oś napędową. Zmiana przepisów to efekt wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 21 marca 2019 r. C-127/17. Zmian jest jednak więcej i dotyczą one m. in. wysokości kar oraz rodzajów zezwoleń. Istotna jest zmiana, która przewiduje karę w sztywnej wysokości 6 000 zł za przekroczenie nacisku osi nie więcej niż o 10%.

Kara 6 000 zł często jest nakładana na przewoźników przekraczających wschodnią granicę Polski. Piszemy o tym w artykule Kara za nacisk na oś a nieznaczne przekroczenie. Wskazujemy tam również przypadki, gdy Naczelny Sąd Administracyjny uchylił decyzje o nałożeniu kary w przypadku minimalnego przekroczenia dopuszczalnego parametru.

Nieznaczne przekroczenie nacisku 11,5 tony a kara 6 000 zł

Po wejściu w życie przepisów, podwyższeniu uległa minimalna kara grożąca za przekroczenie nacisku na oś. Wcześniej, gdy przekroczenie parametru było nie większe niż 10% groziła za nie kara 500 zł. Od marca 2021 r. kara ta wynosi 6 000 zł. Kara ta jest nakładana w tej samej wysokości, zarówno wtedy, gdy przekroczenie wynosi 0,17%, jak i wtedy gdy wynosi 9 %. Do tego dochodzi kwestia rozbieżności wyników nastęujących po sobie ważeń. Kwestia ta stała się przedmiotem sporu pomiędzy Organami a niektórymi przewoźnikami reprezentowanymi przez naszą Kancelarię. W serii orzeczeń, Sąd administracyjny zakwestionował praktykę nakładania kar za nieznaczne przekroczenie nacisku, w sytuacji, gdy istnieje wątpliwość, czy w ogóle doszło do jego przekroczenia, bo kolejne pomiary wykazały różne wyniki. Więcej o tym napisaliśmy w artykule Kara za nacisk na oś a nieznaczne przekroczenie. Zapraszamy do zapoznania się z jego treścią klikając w link.

Wyjątki od reguły – uprawnienia dla samorządów

Ustawa przewiduje jednak wyjątki od reguły „11,5 t na oś napędową”.

W ustawie przewidziano, że samorządy będą mogły wprowadzać ograniczenia w ruchu  pojazdów ciężkich po spełnieniu ustawowo określonych przesłanek. Wprowadzenie albo ustanowienie zakazu będzie dopuszczalne na drogach publicznych lub ich odcinkach, których parametry techniczne lub stan techniczny konstrukcji nawierzchni jezdni nie są dostosowane do ruchu pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej powyżej 10 t albo powyżej 8 t. Będzie to dotyczyło dróg przebiegających przez obszar na którym znajduje się forma ochrony przyrody, wyjście ze żłobka, z przedszkola lub ze szkoły, zabytek nieruchomy, teren intensywnej zabudowy mieszkaniowej, uzdrowisko, obszar górniczy.

Zakazu ruchu nie będzie można jednak stosować na:

• drogach publicznych lub ich odcinkach, które zostały wybudowane lub przebudowane z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, przez okres 5 lat od dnia oddania drogi lub jej odcinka do użytkowania,
• drogach publicznych lub ich odcinkach w transeuropejskiej sieci drogowej oraz na drogach krajowych lub ich odcinkach, z wyjątkiem dróg krajowych zarządzanych przez prezydentów miast na prawach powiatu.

Ograniczenia na drogach gruntowych – 8 ton

Zgodnie z przedmiotową ustawą, po drogach publicznych o nawierzchni innej niż bitumiczna, betonowa, kamienna lub klinkierowa, w tym kostkowa lub płytowa, dopuszcza się wyłącznie ruch pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej do 8 t. Zarządca drogi, z zachowaniem zasad niedyskryminacji, będzie mógł podnieść dla niektórych użytkowników drogi lub rodzajów pojazdów wartość dopuszczalnego nacisku pojedynczej osi napędowej do 11,5 t albo 10 t w przypadkach uzasadnionych koniecznością zapewnienia niezbędnego dojazdu do nieruchomości lub prowadzenia robót budowlanych na tej drodze. – informacja w sprawie ustawy na stronach Prezydenta.

Należy zwrócić uwagę, że obecnie w Polsce nadal 122 658 km dróg publicznych posiada nawierzchnię gruntową i stanowią one ok 29 % wszystkich dróg publicznych.