Weryfikacja uprawnień kierowcy przez Firmę

W ostatnich miesiącach kilkukrotnie dochodziło do szeroko komentowanych w mediach wypadków drogowych, których sprawcy – jak się okazywało – nie dysponowali aktualnymi uprawnieniami do kierowania pojazdami. Tak było chociażby w przypadku sprawy, która na początku stycznia wstrząsnęła opinią publiczną: w Warszawie kierowca z orzeczonym zakazem prowadzenia pojazdów śmiertelnie potrącił znajdującego się na przejściu dla pieszych 14-latka, a następnie uciekł z miejsca zdarzenia. Jak wynika z informacji medialnych, sprawcą wypadku był kierowca busa, pracujący dla jednej z firm kurierskich. Warto w związku z tym przypomnieć, jak ważne z perspektywy przedsiębiorców powinno być regularne sprawdzanie, czy zatrudniani przez nich kierowcy dysponują ważnym prawem jazdy. Weryfikacja uprawnień kierowcy przez Firmę to czynność w interesie ogółu, firmy transportowej i samego kierowcy.

Sprawdzenie blankietu prawa jazdy to za mało

Kontrolując ważność uprawnień do kierowania pojazdami nie wystarczy poprosić kierowcę o okazanie blankietu prawa jazdy. O ile bowiem sprawdzenie tego dokumentu pozwoli ustalić, czy termin jego ważności nie minął, to nadal nie daje to pewności, że uprawnienia są ważne – czy może nie zostały cofnięte. Trzeba pamiętać, że kierowca sam z siebie może nie być skory do poinformowania, że stracił prawo jazdy „za punkty”, czy też, że zostało mu ono odebrane na skutek wyroku sądu. W takich sytuacjach może okazać się, że mimo fizycznego posiadania dokumentu, uprawnienia nie są ważne – warto je zatem kontrolować w inny sposób.

Jak sprawdzić ważność prawa jazdy przez Internet

Na szczęście nie trzeba mieć dostępu do policyjnych kartotek, aby ustalić ważność prawa jazdy. Na oficjalnej, rządowej stronie internetowej jest bowiem udostępnione ogólnodostępne narzędzie, za pomocą którego w kilka sekund można sprawdzić, czy uprawnienia do kierowania pojazdem są ważne.

Ważność prawa jazdy można sprawdzić po kliknięciu w poniższy link: https://www.gov.pl/web/gov/sprawdz-uprawnienia-kierowcy

Powyższa usługa dostępna jest dla każdego i nie trzeba spełniać żadnych szczególnych wymogów, aby z niej skorzystać. Do sprawdzenia ważności prawa jazdy wystarczy podać widniejące na tym dokumencie:

• imię,
• nazwisko,
• serię i numer blankietu prawa jazdy.

Po wprowadzeniu prawidłowych danych i kliknięciu przycisku „sprawdź uprawnienia”, od razu wyświetlą się podstawowe informacje dot. kontrolowanego prawa jazdy, takie jak jego termin ważności, kategorie uprawnień, czy też stan dokumentu (np. czy dokument jest zatrzymany).

Możliwość skontrolowania ważności uprawnień dotyczy polskich praw jazdy wszystkich kategorii – a zatem można w ten sposób sprawdzić nie tylko kierowców uprawnionych do poruszania się ciężarówkami lub autobusami, ale i tych z uprawnieniami na pojazdy o DMC do 3,5 t. Narzędzie to umożliwia również sprawdzenie ważności tymczasowego elektronicznego prawa jazdy oraz pozwolenia na kierowanie tramwajem.

Rząd planuje nowe narzędzie dla przewoźników

Regularne sprawdzanie uprawnień do kierowania pojazdami może niekiedy być z perspektywy przewoźnika uciążliwe, zwłaszcza jeśli zatrudnia on wielu kierowców. Dostrzegając ten problem rząd wychodzi przedsiębiorcom naprzeciw. Jak wynika z najnowszych zapowiedzi, jeszcze w styczniu przedsiębiorcy, którzy zatrudniają kierowców będą mogli uzyskać dostęp do usługi umożliwiającej automatyczną weryfikację ważności uprawnień. Firmy zyskają tzw. ALERT, który będzie informował o ewentualnym cofnięciu lub zawieszeniu uprawnień. Jak informuje Ministerstwo Cyfryzacji, uzyskanie dostępu do usługi wymaga skierowania zgłoszenia na adres mailowy: biurocepik2.0@cyfra.gov.pl.

Firmy transportowe mają uzyskać możliwości automatycznego weryfikowania uprawnień kierowców dzięki integracji systemów informatycznych firm transportowych z CEPiK poprzez API udostępnione przez Ministerstwo. O ile jednak to rozwiązanie będzie możliwe do zaadaptowania przez większe firmy, o tyle może być  problemem dla średnich, a w szczególności mniejszych firm. Wymaga ono bowiem rozwiązań informatycznych i integracji ze strony firm.

Więcej informacji na ten temat można znaleźć pod tym linkiem: https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/zautomatyzowane-sprawdzanie-uprawnien-do-kierowania-pojazdami

Aplikacja do automatycznego sprawdzania uprawnień kierowców

Powstała już aplikacja umożliwiająca automatyczne sprawdzanie uprawnień kierowców, po ich wprowadzeniu do systemu. Aplikacja jest cały czas rozbudowywana o kolejne funkcjonalności. Firma transportowa ma możliwość wprowadzenia danych kierowcy i następnie są one automatycznie sprawdzane w CEPIK. W przypadku, gdyby kierowca utracił uprawnienia, Firma otrzymuje automatyczny ALERT o tym. Aplikacja dostępna jest pod adresem AutoUprawnienia.pl.

Co grozi przewoźnikowi, jeśli kierowca jeździ bez uprawnień?

Przewoźnicy muszą pamiętać, że w ich najwyższym interesie leży regularne sprawdzanie, czy zatrudnieni przez nich kierowcy dysponują ważnym prawem jazdy. W przeciwnym razie nie tylko istnieje zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego, ale i sama Firma ryzykuje niekorzystnymi konsekwencjami prawnymi.

Przykładowo, jeśli w toku przewozu realizowanego przez kierowcę bez ważnego prawa jazdy dojdzie do powstania szkody obciążającej przewoźnika, wówczas ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia OCP. W takiej sytuacji to przewoźnik będzie musiał  z własnej kieszeni pokryć koszty odszkodowania. Taki sam problem może pojawić się również z wypłatą odszkodowania z ubezpieczenia AC.

Zachęcamy do zapoznania się z naszym artykułem dotyczącym ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika.

Aby zapobiec tym i innym negatywnym konsekwencjom utraty uprawnień przez kierowców warto wprowadzić w firmie procedury zapobiegające dopuszczeniu do pracy osób bez ważnego prawa jazdy. Regularna weryfikacja stanu uprawnień kierowców powinna zwiększyć szanse na uniknięcie powstania takich nieprawidłowości. Czynności weryfikacyjne warto również każdorazowo odpowiednio odnotować. Może to nastąić np. w formie notatki służbowej oraz pobrania raportu z weryfikacji i zapisania go w folderze na komputerze. Takie czynności, w razie potrzeby mogą móc wykazać dochowanie wysokiej staranności przy powierzaniu wykonywania przewozów.

Weryfikować należy nie tylko prawo jazdy

Warto pamiętać, że regularnej weryfikacji powinno podlegać nie tylko to, czy kierowcy dysponują aktualnym prawem jazdy właściwej kategorii. Prawidłowe wykonywanie przewozów drogowych często wymaga spełnienia również dalej idących wymogów natury formalnej. W przypadku osób prowadzących pojazdy o DMC powyżej 3,5 t nie można zapomnieć o terminie ważności tzw. kodu 95. Poświadcza on kwalifikacje zawodowe kierowcy. Zgodnie z przepisami ustawy o transporcie drogowym, wykonywanie przewozu drogowego rzeczy lub osób przez kierowcę bez obowiązkowej kwalifikacji wstępnej lub obowiązkowego szkolenia okresowego skutkuje nałożeniem na przewoźnika oraz na zarządzającego transportem kar pieniężnych w wysokości 1500 zł. Naruszenia te zakwalifikowane są jako „bardzo poważne naruszenia” (BPN) i mogą mieć wpływ na postępowanie w przedmiocie oceny dobrej reputacji. W zależności od charakteru przewozu, kontroli wymagają również inne jego aspekty formalne. Przykładowo kierowca wykonujący przewóz towarów niebezpiecznych dysponować musi ważnym zaświadczeniem ADR – a jego brak zagrożony jest nakładaną na przewoźnika karą pieniężną w wysokości 2000 zł.

Ważność świadectw kierowców

Natomiast jeśli przewoźnik zatrudnia kierowcę niebędącego obywatelem któregoś z państw członkowskich Unii Europejskiej, wówczas musi pilnować ważności jego świadectwa kierowcy – brak aktualnego dokumentu wiąże się z karą pieniężną w wysokości 5000 zł.

Autorzy: prawnik Kacper Depta, adwokat dr Dawid Korczyński | PrawnicyTransportu.pl