Obowiązek zgłoszeń SENT dla zagranicznych przewoźników

W dniu 17 października 2024 r. został opublikowana w Dzienniku Ustaw nowelizacja przepisów. Zgodnie z nią, zagraniczni przewoźnicy, od 1 listopada 2024 r., będą zobowiązani dokonywać zgłoszeń SENT. Przepisy na pewno zaczną obowiązywać od 1 listopada 2024 r. Nasza kancelaria prowadzi szkolenia z SENT, które pozwolą przygotować się do nowych obowiązków. Możecie Państwo nabyć również przygotowaną przez nas instrukcję dotyczącą obowiązków SENT. Zawiera ona kompletne informacje dotyczące tego jak dokonywać zgłoszeń. Firmy zainteresowane zakupem mogą to zrobić klikając w link. Możliwy jest również zakup szkolenia organizowanego przez kancelarię – w tym celu zapraszamy do kontaktu z nami drogą mailową lub telefoniczną. Obowiązek zgłoszeń SENT dla zagranicznych przewoźników.

O co chodzi w nowych przepisach?

Przypomnijmy, że na mocy zeszłorocznej nowelizacji ustawy o transporcie drogowym, zawartej w ustawie o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym, przewoźnicy zagraniczni niemający siedziby w którymś z państw członkowskich Unii Europejskiej (bądź w Szwajcarii, Islandii, Liechtensteinie lub Norwegii) zostali objęci obowiązkiem zgłaszania realizowanych w Polsce przewozów do systemu SENT. Dotychczas zastosowanie systemu SENT zależało od tego, jakiego rodzaju towar stanowił przedmiot przewozu – nowe regulacje nakazują natomiast dokonywanie zgłoszeń podmiotom zagranicznym bez względu na charakter przewożonego ładunku.

Powyższy obowiązek miał wejść w życie 1 stycznia 2025 r., ale w pierwszej połowie bieżącego roku Rząd podjął prace nad przyspieszeniem tego terminu. Początkowo zakładano, że nową datą wejścia w życie tych regulacji będzie lipiec 2024 r., lecz w związku z przedłużaniem się prac legislacyjnych termin ten przesunięto na dzień 1 listopada 2024 r. Przewidująca tę zmianę ustawa została skierowana do Sejmu pod koniec sierpnia, a obecnie – po jej uchwaleniu przez izbę wyższą Parlamentu – zostanie przedstawiona Prezydentowi, który ma 21 dni na jej podpisanie.

Znaczenie ma to, KTO przewozi, a nie CO przewozi.

D. Korczyński, K. Depta

Należy przy tym pamiętać, że w pewnych sytuacjach również przewoźnicy mający siedzibę w Unii Europejskiej będą obowiązani do dokonywania zgłoszeń do systemu SENT. Ten obowiązek wejdzie jednak w życie 1 stycznia 2025 r., tak jak planowano już wcześniej. Na mocy nowych przepisów podmioty te nie będą jednak musiały zgłaszać realizowanych w Polsce przewozów kabotażowych – taki obowiązek przewidywały bowiem przepisy w ich pierwotnej wersji. Więcej można przeczytać we wpisie Nowe obowiązki SENT dla zagranicznych przewoźników.

Obowiązek zgłoszeń SENT dla zagranicznych przewoźników

Do planowanego wejścia w życie nowych obowiązków SENT dla zagranicznych przewoźników zostało już niewiele czasu, a nadal przepisy te nie stanowią obowiązującego prawa. Regulacje te zaczną obowiązywać dopiero w momencie publikacji ustawy w Dzienniku Ustaw, co nastąpi po podpisaniu jej przez Prezydenta. Kiedy to dokładnie nastąpi – nie wiadomo. Z pewnością jednak przepisy zaczną obowiązywać.

Nowe regulacje mogą zaskoczyć niektórych zagranicznych przewoźników. Tym bardziej, że do ich wejścia w życie zostało niewiele czasu. Z doświadczenia wiemy, że dla podmiotów z zagranicy realizowanie przewozów objętych monitorowaniem SENT bywa kłopotliwe – a dla wielu firm, które dotychczas nie przewoziły tzw. towarów wrażliwych, będzie to zupełnie nowy obowiązek. Dlatego warto nie zostawiać przygotowań na ostatnią chwilę, lecz już teraz zapoznać się ze spoczywającymi na przewoźnikach obowiązkami. W tym celu przygotowaliśmy dla przewoźników kompleksowe opracowanie dotyczące procedury SENT, wraz ze wzorami dokumentów. Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani takim opracowaniem zapraszamy do jego zakupu – klikając w link – SENT krok po kroku. Możliwe jest również odbycie szkolenia on-line, po jego wcześniejszym umówieniu z Kancelarią.

Czasami kilka zgłoszeń SENT

Jeżeli w ramach jednego przejazdu realizowanych będzie kilka operacji transportowych, wymagających osobnych zezwoleń międzynarodowych – wówczas każda taka operacja wymagać będzie dokonania osobnego zgłoszenia do systemu monitorowania. Podobnie, jeśli w ramach przewozu kabotażowego przewoźnik zagraniczny wykonuje jednocześnie kilka operacji transportowych, wówczas każda taka operacja będzie wymagała osobnego zgłoszenia.

Dublowanie zgłoszeń SENT ze względu na rodzaj towaru i rodzaj przewoźnika

Co jednak, jeśli przewóz będzie podlegał monitorowaniu nie tylko z uwagi na wykonywanie go przez przedsiębiorcę zagranicznego, ale również z uwagi na charakter przewożonego ładunku, podlegającego już teraz zastosowaniu ustawy SENT?

W nowych przepisach brak jednoznacznego uregulowania takich sytuacji. Na ten moment wydaje się, że konieczne będzie dokonanie osobnych zgłoszeń – a to m.in. z uwagi na częściowo odmienny zakres danych podlegających zgłoszeniu do systemu w obu tych sytuacjach. Zastrzec tu jednak należy, że nie wiadomo jeszcze, jak do powyższego zagadnienia podejdą organy Krajowej Administracji Skarbowej oraz w jaki sposób zostaną przygotowane formularze służące do dokonywania zgłoszeń na platformie PUESC.

Odmienny sposób uregulowania kar pieniężnych

Co ważne, nowe przepisy przewidują odmienny reżim odpowiedzialności za niedopełnienie obowiązków nałożonych na przewoźników (i kierowców). W przypadku typowych przewozów objętych już teraz systemem monitorowania, kary pieniężne nakładane są na podstawie przepisów ustawy SENT (w przypadku przewoźników z reguły w wysokości 10 000 lub 20 000 złotych). Natomiast przewoźnikom zagranicznym nieprzewożącym tzw. towarów wrażliwych będą groziły kary nakładane na podstawie ustawy o transporcie drogowym – w wysokości 10 000 lub 12 000 złotych.

Czy będzie możliwe odstąpienie od nałożenia kary?

Kluczowe znaczenie mają jednak regulacje pozwalające na odstąpienie od ukarania. W „standardowych” sprawach SENT organy administracji mogą odstąpić od nałożenia kary pieniężnej, gdy uzasadnia to interes publiczny lub ważny interes prywatny. W wielu sprawach pozwala to na złagodzenie odpowiedzialności za naruszenia mniejszej wagi, powstałe w wyniku przypadku.

Możliwość taka nie została wprost przewidziana, w przypadku przewozów podlegających monitorowaniu na podstawie nowych przepisów (czyli z uwagi na kraj pochodzenia przewoźnika). Ustawa o transporcie drogowym nie przewiduje instytucji odstąpienia od ukarania, a znajdujące się w tej ustawie regulacje pozwalające na niewszczynanie postępowań mają bardzo wąski zakres zastosowania. Jednocześnie organy administracji stoją twardo na stanowisku, że do tych kar pieniężnych nie znajdują zastosowania ogólne przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego pozwalające na odstąpienie od nałożenia kary pieniężnej. W tym zakresie są jednak wyjątki – część składów sędziowskich uznaje, że przepisy k.p.a. o odstąpieniu stosuje się. Również kancelaria stoi na stanowisk, że czym innym są okoliczności wyłączające odpowiedzialność określone w u.t.d. i czym innym odstąpienie od nałożenia kary. Stanowi to jednak przedmiot odrębnych rozważań, na które nie ma miejsca w tym artykule.

Tym samym należy się spodziewać, że nawet drobne nieprawidłowości, niestanowiące jakiegokolwiek zagrożenia dla przedmiotu ochrony nowych przepisów, będą spotykać się z surowym nakładaniem wysokich kar pieniężnych. Kary te, podobnie jak w ustawie SENT, nie podlegają miarkowaniu – nie mogą zatem zostać obniżone z uwagi na szczególne okoliczności sprawy. Jednocześnie uniknięcie ukarania będzie znacznie trudniejsze niż w przypadku i tak rygorystycznych przepisów ustawy SENT.

Z tego względu przewoźnicy zagraniczni powinni przyłożyć tym więcej uwagi do prawidłowego wykonywania przewozów na terytorium Polski. Nawet nieznaczne pomyłki mogą prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych. Dlatego już teraz warto zapoznać się z nowymi obowiązkami i skrupulatnie przygotować się do ich realizacji.

Autorzy: adwokat dr Dawid Korczyński, prawnik Kacper Depta | PrawnicyTransportu.pl