Zagraniczny przewoźnik musi ustanowić pełnomocnika do doręczeń

W postępowaniu administracyjnym, cywilnym lub karnym, przewoźnik niemający siedziby w Polsce lub innym państwie UE musi ustanowić pełnomocnika do doręczeń w Polsce. Jeżeli przewoźnik tego nie zrobi, organ  przeznaczoną dla niego korespondencję pozostawi w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia. Zatem zaniechanie obowiązku może mieć bardzo poważne konsekwencje.

Obowiązek wyznaczenia pełnomocnika do doręczeń dotyczy przewoźników spoza Unii Europejskiej. Na obowiązek ten w szczególności powinny zwrócić uwagę przewoźnicy z Ukrainy.

Obowiązek ustanowienia pełnomocnika do doręczeń w Polsce dotyczy również pracowników nie mających miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu w Polsce.

Kiedy przewoźnik powinien wyznaczyć pełnomocnika do doręczeń?

W przypadku gdy w trakcie kontroli drogowej  dotyczącej przestrzegania przepisów o transporcie drogowym zostaną stwierdzone nieprawidłowości, wobec przewoźnika zostanie wszczęte postępowanie w przedmiocie nałożenia kary. Zostanie on o tym zawiadomiony. Przewoźnik otrzyma również pisemne pouczenia o prawach i obowiązkach, w tym o obowiązku ustanowienia pełnomocnika do doręczeń jeżeli nie ma siedziby w Polsce lub innym państwie UE.  Jeżeli zagraniczny przewoźnik nie dopełni wskazanego obowiązku poniesie negatywne tego konsekwencje. W przypadku nie wyznaczenia pełnomocnika kolejne pisma w sprawie będą pozostawia w aktach ze skutkiem doręczenia. Oznacza to przyjęcie fikcji, że strona dane pismo otrzymała. W takiej sytuacji np. decyzja administracyjna o nałożeniu kary pieniężnej zostanie pozostawiona w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, a w konsekwencji przewoźnik nie będzie miał możliwości się od niej odwołać.

Kiedy pracownik powinien ustanowić pełnomocnika do doręczeń?

Dużą grupę pracowników w transporcie drogowym stanowią obcokrajowcy (np. kierowcy z Ukrainy). Bywają sytuacje, że np. w związku z kontrolą na drodze jedno postępowanie prowadzone jest wobec przewoźnika, a drugie równolegle wobec kierowcy. W takiej sytuacji, gdy  pracownik nie ma miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu w UE zobowiązany jest ustanowić pełnomocnika do doręczeń. Jeżeli tego nie zrobi, kierowane do niego pisma zostaną pozostawione w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, a w konsekwencji pracownik wobec którego wszczęto postępowanie nie będzie mógł obronić swojego stanowiska. Ma to  szczególne znaczenie w sytuacji gdy wobec pracownika zostanie wszczęte postępowanie karne o przestępstwo umyśle lub przestępstwo skarbowe, które może zakończyć się wyrokiem skazującym. W przypadku takiego wyroku pracownik będący cudzoziemcem nie otrzyma  zezwolenia na pobyt, a w konsekwencji nie będzie mógł kontynuować pracy u polskiego pracodawcy. W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że samo prowadzenie postępowania karnego nie pozbawia cudzoziemca prawa pobytu w Polsce. Konsekwencje takie wywołuje dopiero prawomocny wyrok skazujący (nie mniej jednak o prowadzonym postępowaniu karnym należy poinformować organ w trakcie ubiegania się o zezwolenia na pobyt). Dlatego tak ważnym jest by pracownik będący cudzoziemcem, wobec którego prowadzone jest postępowanie karne, wyznaczył pełnomocnika do doręczeń i wziął w nim aktywny udział. Pełnomocnikiem do doręczeń może zostać wyznaczony pracodawca.

Pełnomocnikiem do doręczeń może być również osoba prawna

Pełnomocnikiem do doręczeń może zostać ustanowiona również osoba prawna, np. spółka z o.o.  (por. postanowienie SN z 19 września 1980 r., I CZ 118/80 oraz uchwała składu siedmiu sędziów SN z 23 września 1963 r., III CO 42/63.  Z nowszych orzeczeń, np. NSA w wyroku z 10.11.2017 r., II GSK 3498/15).

Podstawa prawna

§  4. Strona, która nie ma miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu albo siedziby w Rzeczypospolitej Polskiej, innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej albo państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, jeżeli nie ustanowiła pełnomocnika do prowadzenia sprawy zamieszkałego w Rzeczypospolitej Polskiej i nie działa za pośrednictwem konsula Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązana wskazać w Rzeczypospolitej Polskiej pełnomocnika do doręczeń, chyba że doręczenie następuje za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

§  5. W razie niewskazania pełnomocnika do doręczeń przeznaczone dla tej strony pisma pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia. Stronę należy o tym pouczyć przy pierwszym doręczeniu. Strona powinna być również pouczona o możliwości złożenia odpowiedzi na pismo wszczynające postępowanie i wyjaśnień na piśmie oraz o tym, kto może być ustanowiony pełnomocnikiem. (link do ustawy)

art. 40 Kodeksu postępowania administracyjnego 

§  1. Strona, która nie ma miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu albo siedziby w Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, jeżeli nie ustanowiła pełnomocnika do prowadzenia sprawy zamieszkałego w Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązana wskazać pełnomocnika do doręczeń w Rzeczypospolitej Polskiej.

§  2. W razie niewskazania pełnomocnika do doręczeń, przeznaczone dla tej strony pisma sądowe pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia. Stronę należy o tym pouczyć przy pierwszym doręczeniu. Strona powinna być również pouczona o możliwości złożenia odpowiedzi na pismo wszczynające postępowanie i wyjaśnień na piśmie oraz o tym, kto może być ustanowiony pełnomocnikiem. (link do ustawy)

Art.  1135⁵ Kodeksu postępowania cywilnego

Strona, a także osoba niebędąca stroną, której prawa zostały naruszone, nieprzebywająca w kraju ani w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, ma obowiązek wskazać adresata dla doręczeń w kraju lub w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej; w razie nieuczynienia tego pismo wysłane na ostatnio znany adres w kraju lub w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej albo, jeżeli adresu tego nie ma, załączone do akt sprawy uważa się za doręczone. (link do ustawy)

Art. 138 Kodeksu postępowania karnego

Więcej o przebiegu postępowań w przedmiocie nałożenia kary we wpisie znajdującym się w linku.