11 września 2025 r. TSUE wydał istotny wyrok dotyczący zasady Ne bis in idem – zasady zakazującej karania dwa razy za ten sam czyn. W przywołanym wyroku TSUE odniósł się do tego jak należy rozumieć pojęcie „tego samego czynu„, którego dotyczy zakaz podwójnej karalności. Trybunał stwierdził, że pojęcie „tego samego czynu” odnosi się do czynów rozumianych jako zdarzenia, w związku z czym rozbieżna kwalifikacja prawna tego samego czynu w dwóch różnych państwach członkowskich lub realizacja różnych interesów prawnych w tych państwach nie może wykluczać zastosowania zasady ne bis in idem. Wyrok TSUE C-802/23 Ne bis idem wyraża ważny pogląd w zakresie dotyczącym tzw. podwójnej karalności.
Zasada Ne bis in idem
Zasada Ne bis in idem – „nie dwa razy za to samo” jest jedną z fundamentalnych zasad prawa karnego. Zabrania ona wielokrotnego ścigania lub karania tej samej osoby za ten sam czyn. Zasada ta obowiązuje zarówno w prawie krajowym, jaki i prawie międzynarodowym. Ma ona charakter konstytucyjny i konwencyjny stanowiąc jedną z podstawowych gwarancji praw jednostki.
Zasada Ne bis in idem a kary pieniężne
Zasada ta obowiązuje w prawie karnym – w jego szerokim rozumieniu. Zatem ma zastosowanie również do niektórych administracyjnych kar pieniężnych, jeżeli mają one charakter represyjny – a zatem karny w rozumieniu konstytucyjnym oraz prawa UE. Niektóre kary pieniężne nakładane za naruszenia w transporcie drogowym mają właśnie taki charakter, o czym napisaliśmy w artykule dotyczącym innego orzeczenia TSUE z 2025 r. Wyrok TSUE C-544/23 w sprawie kar administracyjnych w transporcie drogowym.
Znaczenie wyroku dla kar za naruszenia w transporcie drogowym
W mojej ocenie wyrok TSUE C-802/23 może mieć znaczenie w sprawach dotyczących kar za przekroczenie dopuszczalnej masy. Kary takie nakładane są na podstawie ustawy o transporcie drogowym (UTD) oraz ustawy Prawo o ruchu drogowym (PRD). Taka kumulacja kar dotyczy przewoźników. Zagadnienie to opisaliśmy w artykule Dwie kary za jedno naruszenie.
dr Dawid Korczyński
adwokat
Włącz się do dyskusji
Wyrażając swoją opinię w powyższym formularzu wyrażasz zgodę na przetwarzanie przez KORCZYŃSKI Kancelaria Adwokacka Twoich danych osobowych w celach ekspozycji treści komentarza zgodnie z zasadami ochrony danych osobowych wyrażonymi w Polityce Prywatności.
Administratorem danych osobowych jest KORCZYŃSKI Kancelaria Adwokacka z siedzibą w Poznaniu.
Kontakt z Administratorem jest możliwy pod adresem sekretariat@prawnicytransportu.pl.
Pozostałe informacje dotyczące ochrony Twoich danych osobowych w tym w szczególności prawo dostępu, aktualizacji tych danych, ograniczenia przetwarzania, przenoszenia danych oraz wniesienia sprzeciwu na dalsze ich przetwarzanie znajdują się w tutejszej Polityce Prywatności. W sprawach spornych przysługuje Tobie prawo wniesienia skargi do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych.