SENT-olej opałowy – zmiany od 1 września 2019

1 września 2019 r. zacznie obowiązywać większość zmian  dotyczących monitorowania obrotu olejami opałowymi, wprowadzonych ustawą  z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz niektórych innych ustaw.  Efektem zmian jest istotne rozszerzenie zakresu regulacji ustawy SENT, która oprócz przewozu olejów opałowych objęła również obrót  nimi, w tym  dokonywany bez ich fizycznego przemieszczenia, a także pośrednio ich zużycie   Podkreślił to ustawodawca zmieniając tytuł ustawy i nadając jej brzmienie „o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi.”

Zmiany, które zaczną obowiązywać od 1 września 2019 r. dotyczą nie tylko samej ustawy SENT, ale również innych ustawy, w tym przede wszystkim ustawy o podatku akcyzowym.

W związku z pojawiającymi się pytaniami dotyczącymi stosowania przepisów ustawy SENT informujemy, że istnieje możliwość przeprowadzenia szkoleń w siedzibie Klienta.

W przypadku pytań zapraszamy do kontaktu z Kancelarią – tel. 691 839 919 lub mailowo sekretariat@prawnicytransportu.pl

Objęcie monitorowaniem całości obrotu olejami opałowymi:

Przed zmianą, monitorowaniu podlegały dostawy olejów opałowych dokonywane wyłącznie na rzecz przedsiębiorców, w ilości przekraczającej 500 litrów. W wyniku zmian, systemem monitorowania objęty został w zasadzie cały obrót olejami opałowymi i związane z nim ich przemieszczanie, bez względu na ilość oraz status podmiotów je nabywających, czyli także osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. W tym zakresie nowelizacja rozszerza definicję podmiotu odbierającego poprzez objęcie nią „zużywającego podmiotu olejowego” nieprowadzącego działalności gospodarczej (art. 2 pkt 6 lit. b).

Zużywający podmiot olejowy – podmiot mający miejsce zamieszkania, miejsce pobytu, siedzibę lub miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub przedsiębiorcę zagranicznego prowadzącego działalność gospodarczą na terytorium kraju na warunkach i zasadach określonych w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy zużywają do celów opałowych wyroby akcyzowe nieobjęte zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, określone w art. 89 ust. 1 pkt 9, 10 i pkt 15 lit. a, i którzy dokonali zgłoszenia rejestracyjnego uproszczonego, o którym mowa w art. 16b ust. 1. (dodany nowelizacją z 19 lipca 2019 r. w art 2 ust 1 pkt 22b ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym).

Pośredniczący podmiot olejowy – podmiot mający miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium kraju lub przedsiębiorcę zagranicznego posiadającego oddział z siedzibą na terytorium kraju, utworzony na warunkach i zasadach określonych w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dokonują sprzedaży poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyrobów akcyzowych nieobjętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, określonych w art. 89 ust. 1 pkt 9, 10 i pkt 15 lit. a, i którzy dokonali zgłoszenia rejestracyjnego uproszczonego, o którym mowa w art. 16b ust. 1;”

Zgłoszenie rejestracyjne uproszczone – AKC-RU.

Zużywający podmiot olejowy oraz pośredniczący podmiot olejowy mają obowiązek złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenia rejestracyjnego uproszczonego. Obowiązek ten ma charakter jednorazowy i musi zostać wykonany przed pierwszą czynnością z wykorzystaniem wyrobów akcyzowych przeznaczonych do celów opałowych.

Zgłoszenie takie musi zawierać  dane wskazane w przepisach, w szczególności, w przypadku:

• zużywającego podmiotu olejowego – liczbę posiadanych urządzeń grzewczych, miejsca, w tym adresy i dane geolokalizacyjne, gdzie znajdują się te urządzenia, z wyłączeniem urządzeń niestacjonarnych, przewidywaną ilość zużywanych wyrobów akcyzowych przez każde urządzenie grzewcze w roku kalendarzowym oraz dla każdego urządzenia grzewczego – wskazanie jego rodzaju, typu oraz mocy.
• pośredniczącego podmiotu olejowego – adresy miejsc wykonywania działalności oraz numer posiadanej koncesji.

Zgłoszenie rejestracyjne można złożyć na trzy sposoby:

• internetowo (w formie elektronicznej za pomocą formularza udostępnionego na stronie https://puesc.gov.pl)
• w najbliższym urzędzie skarbowym, gdzie pracownicy pomogą  wypełnić elektroniczny formularz AKC-RU
• papierowo – we właściwym urzędzie skarbowym wykonującym zadania za zakresu akcyzy

Zgłoszenie może zostać złożone przez pełnomocnika, np. przedstawiciela firmy dostarczającej olej opałowy.

W przypadku zmiany danych zawartych w zgłoszeniu należy dokonać aktualizacji w terminie 7 dni od dnia w którym nastąpiła zmiana. Zmianę taką będzie stanowiła np. zmiana urządzenia grzewczego lub zmiana danych osób zużywających olej opałowy. Obowiązkowe jest również złożenie zgłoszeni o zaprzestaniu wykonywania czynności przez zużywający podmiot olejowy  lub pośredniczący podmiot olejowy.

Jak zarejestrować się na Portalu PUESC:

1. Przygotuj swój NIP, dane o producencie kotła (ów) olejowego (nagrzewnicy), modelu, mocy i średnim rocznym zużyciu paliwa opałowego
2. Wejdź na stronę www.puesc.gov.pl i zaloguj się na PUESC.
3. Jeżeli nie masz konta na PUESC, wybierz „UTWÓRZ KONTO”.
4. Na stronie głównej PUESC wybierz „PALIWA OPAŁOWE – ZGŁOSZENIE AKC-RU”.
5. Wybierz „ZGŁOSZENIE AKC-RU”.
6. Wypełnij formularz, sprawdź poprawność danych i zatwierdź.
7. Podpisz formularz (profilem zaufanym albo kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo kwotą przychodu albo podpisem elektronicznym)
8. Wyślij formularz

źródło: broszura opracowana przez MF

Potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia. 

Właściwy naczelnik urzędu skarbowego, po przyjęciu zgłoszenia rejestracyjnego uproszczonego, nadaje numery identyfikacyjne dla miejsc (adresów), gdzie znajdują się urządzenia grzewcze stacjonarne, a dla każdego zgłoszonego urządzenia grzewczego niestacjonarnego numer identyfikacyjny urządzenia. Właściwy naczelnik urzędu skarbowego, bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia przyjęcia zgłoszenia rejestracyjnego uproszczonego, potwierdza jego przyjęcie. Przed wydaniem potwierdzenia organ może zweryfikować dane podane w zgłoszeniu. Przepisy przewidują również sytuacje w których organ odmówi wydania potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia rejestracyjnego uproszczonego.

Elektroniczne potwierdzenie odbioru.

Nowelizacja uprościła system potwierdzania przeznaczenia oleju dla celów opałowych poprzez zastąpienie papierowych oświadczeń o przeznaczeniu oleju opałowego do celów opałowych systemem elektronicznym.

Podmiot odbierający będzie musiał uzupełnić zgłoszenie o następujące dane:

1. informację o ilości odebranego towaru;
2. informację, że działa jako zużywający podmiot olejowy lub pośredniczący podmiot olejowy;
3. oświadczenie, że nabyty olej opałowy zostanie sprzedany lub zużyty do celów opałowych. Następuje to poprzez zaznaczenie odpowiedniego pola.

Powyższe informacje podmiot odbierający będzie miał obowiązek przesłać w dniu dostarczenia towaru. W praktyce będzie mógł uzupełnić zgłoszenie bezpośrednio po odbiorze towaru z wykorzystaniem narzędzi informatycznych, którymi będzie posługiwał się podmiot wysyłający (aplikacja mobilna).

Pełnomocnictwa do elektronicznego potwierdzania odbioru.

W celu odciążenia osób fizycznych będących zużywającymi podmiotami olejowymi także od tego obowiązku, będą one miały możliwość upoważnienia innej osoby, w szczególności sprzedawcy, do uzupełnienia zgłoszenia o informację o odbiorze towaru w ich imieniu.

Dotyczy to zarówno potwierdzenia w systemie SENT, oświadczeń o przeznaczeniu oleju do celów grzewczych oraz zgłoszenia rejestracyjnego.

Należy jednak pamiętać, że ewentualne błędy pełnomocnika będą obciążały nabywcę.

Nowe obowiązki przewoźnika.

Przewoźnik będzie zobowiązany uzupełnić zgłoszenie o nowe dane – numer identyfikacyjny miejsca, w którym znajduje się urządzenie grzewcze (w przypadku urządzeń stacjonarnych) albo numer identyfikacyjny urządzeń (w przypadku urządzeń niestacjonarnych) – art. 5 ust. 4 okt 1 lit. g i ust. 4a ustawy SENT.

Kierowca przewoźnika musi pamiętać o włączeni lokalizatora przed rozpoczęciem przewozu oraz kontrolowaniu czy jest on sprawny w trakcie jazdy.

Kiedy przewoźnik powinien odmówić przyjęcia olejów opałowych do przewozu.

Nowe przepisy przewidują, że Przewoźnik będzie obowiązany odmówić przyjęcia do przewozu paliw opałowych podlegających zgłoszeniu do rejestru, w przypadku gdy:

1. dane adresowe miejsca dostarczenia towaru są inne niż wskazane w potwierdzeniu przyjęcia zgłoszenia rejestracyjnego uproszczonego,
2. nie otrzyma numeru identyfikacyjnego urządzeń grzewczych niestacjonarnych,

W praktyce system SENT nie powinien pozwolić przewoźnikowi na uzupełnienie zgłoszenia o miejsce inne niż podane w zgłoszeniu rejestracyjnym uproszczonym. Bez względu jednak na autokontrolę systemu w tym zakresie dane te powinny być przez przewoźnika sprawdzone.

Przyjęcie zlecenia do innego miejsca niż zgłoszone w systemie SENT grozi przewoźnikowi karą pieniężną 100.000 zł.

Obrót paliwami opałowymi w magazynie.

Nowelizacja wprowadziła nowy obowiązek w przypadku dostawy (sprzedaży) olejów opałowych, znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, bez ich faktycznego przewozu (na magazynie). Za niedopełnienie formalności związanych z takim obrotem (na magazynie) również grożą kary pieniężne.

SENT a EMCS.

Przed nowelizacją, przemieszczanie olejów opałowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy nie podlegało  monitorowaniu  w systemie SENT, tyko podlegało systemowi EMCS. W związku z nowelizacją, od 1 września 2019 r. systemowi SENT podlega również wewnątrzwspólnotowe nabycie paliw opałowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy przez zarejestrowanego odbiorcę w rozumieniu ustawy o podatku akcyzowym będącego zużywającym podmiotem olejowym lub pośredniczącym podmiotem olejowym, gdy nabycie to nastąpiło na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, albo pośredniczącym podmiotem olejowym, gdy nabycie to nastąpiło na rzecz innych podmiotów. Podmiot ten jest obowiązany przesłać do rejestru zgłoszenie i uzyskać numer referencyjny dla tego zgłoszenia w dniu dostarczenia towaru do miejsca określonego w zezwoleniu.

Należy zwrócić uwagę, że przepisy SENT przewidują surowe sankcje finansowe nawet za drobne pomyłki, np. w numerze rejestracyjnym, nie wpisanie numeru licencji itp. Dlatego każe uzupełnienie zgłoszenia musi być bardzo starannie wypełnione i sprawdzone. Ewentualne błędy mogą słono kosztować.

Umowy okresowe.

W nowelizacji przewidziano procedurę dotyczącą dostawy olejów opałowych w ramach umowy okresowej. W przypadku zawarcia takiej umowy, przed dokonaniem pierwszej dostawy podmiot wysyłający albo podmiot sprzedający zobowiązani są przesłać do rejestru zgłoszenie zawierające dane wynikające z takiej umowy. Z chwilą przyjęcia zgłoszenia nadawany będzie unikatowy identyfikator umowy, który pozwoli na monitorowanie dostaw olejów opałowych dokonywanych w wykonaniu tej umowy.

Wyłączenie spod obowiązku rejestracji (małych ilości).

Spod obowiązku rejestracji wyłączone będą podmiot nabywające oleje opałowe w opakowaniach jednostkowych, których masa brutto nie przekracza 30 kg lub ich objętość nie przekracza 30 litrów i w łącznej ilości nieprzekraczającej jednorazowo odpowiednio 100 kg lub objętości 100 litrów, w przypadku nabycia tych wyrobów od pośredniczącego podmiotu olejowego dokonującego ich sprzedaży detalicznej. Przewóz i obrót olejami opałowymi w powyżej wskazanych ilościach nie podlega systemowi monitorowania (art. 3 ust 5a ustawy SENT).

Należy jednak zwrócić uwagę, że brak obowiązku dokonania zgłoszenia rejestracyjnego uproszczonego oraz brak monitorowania przewozu i obrotu nie oznacza, że w związku z taką sprzedażą na pośredniczącym podmiocie olejowym nie ciążą żadne obowiązki. Nowe przepisy, dodane w ustawie o podatku akcyzowym, nakładają pośredniczący podmiot olejowy obowiązek prowadzenia rejestru podmiotów nabywających te wyroby. W przepisach wskazano również dalsze obowiązki związane ze sprzedażą detaliczną olejów opałowych.

KARY

Nowelizacja wprowadza również kary za nowe naruszenia, co jest wynikiem wprowadzenia nowych obowiązków.

Przepisy przejściowe – do 31 marca 2020 r. regulacje dotychczasowe

Zgodnie z przepisami przejściowymi w okresie od dnia 1 września 2019 r. do dnia 31 marca 2020 r. do olejów opałowych będą mogły być stosowane regulacje dotychczasowe. W przypadku stosowania w okresie przejściowym przepisów dotychczasowych miesięczne zestawienia oświadczeń o przeznaczeniu wyrobów akcyzowych będą sporządzane i przekazywane  do właściwego organu na zasadach dotychczasowych.  (art. 16 ustawy nowelizującej z dnia 19 lipca 2019 r.). Należy jednak zwrócić uwagę, że przepisy regulujące okres przejściowy dotyczą wyłącznie obowiązków w zakresie akcyzy, a nie przepisów dotyczących SENT. Stąd mogą pojawić się pewne problemy praktyczne.

Ministerstwo Finansów jednak uspokaja, że okres przejściowy zadziała  i do 31 marca 2019 r. można będzie kupić olej opałowy na dotychczasowych zasadach.

W związku z COVID-19 przedłużenie okresu przejściowego do 31 sierpnia 2020 r. 

W tekście ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw znalazł się zapis dotyczący wydłużenia okresu przejściowego do 31 sierpnia 2020 r.

Ustawa została podpisana przez Prezydenta w dniu 31 marca 2020 r. i w tym samym dniu ogłoszona w Dzienniku Ustawa (poz. 568). Zgodnie z jej art. 101 ustawa weszła w  życie z dniem ogłoszenia, tj. 31 marca 2020 r. Tym samym stanowi ona obowiązujące prawo, a zatem okres przejściowy został przedłużony. Przepis przedłużający okres przejściowy to art. 60 ustawy (poz. 568).